COLUMN
INBEDDING, WELTERUSTEN
In de politiek en de rechtspraak wordt het begrip “inbedding” omarmd. Een commissie onder leiding van Hans Borstlap, oud topambtenaar en oud lid van de Raad van State, kwam met het begrip. Iedereen wordt geacht onafhankelijk van elkaar te opereren, trias politica weet je nog, maar de praktijk doet de panelen verschuiven.
Gezagsverhouding
De vraag of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht wordt met name beantwoord door het toetsen op aan- of afwezigheid van een gezagsverhouding. Gezag is niets meer of minder dan een vergaande en diepingrijpende instructiebevoegdheid richting de onvrije werker die de instructie dient uit te voeren. Ook al wordt de soep op dit punt minder heet gegeten dan een eeuw geleden. Bij de gezagsverhouding gaat het over iets anders dan het hebben van gezag bij iemand omdat je respect afdwingt door bewezen deskundigheid, talent of intelligentie.
Ingebed
Of er een gezagsverhouding is, zou moeten worden beoordeeld aan de hand van de organisatorische “inbedding” van het werk. Kortom, aan de hand van de wijze waarop het werk is georganiseerd en wordt uitgevoerd. Wie denkt dat dat de oplossing biedt, wens ik veel succes. Of er een gezagsverhouding is, wordt altijd al getoetst aan de hand van alle omstandigheden en feiten waaronder het werk wordt verricht. Zo gebeurde dat al jarenlang voordat er in de ambtenarij, in de rechtspraak en de politiek gesproken werd over “inbedding”.
Oude wijn in nieuwe zakken
In een recent arrest van een hof is op inbedding getoetst. Wat je daarin ziet, is simpel het toetsen van alle feiten en omstandigheden waaronder het werk werd verricht. Kortom, “inbedding” is oude wijn in nieuwe zakken. Dat de minister van SZW Van Gennip denkt met “inbedding” de oplossing te hebben om hiermee eindelijk de Wet DBA (ingegaan in 2016) te kunnen handhaven, is voor haar rekening en risico. Want wat zei het hof nog meer:”Hierbij past de kanttekening dat inbedding ook geen scherp onderscheidend begrip is.” De winstwaarschuwing waarvan je wist dat die er zou komen.
Grijs gebied grijs gedraaid
De minister verwacht dat door “inbedding” te gebruiken het grijze gebied tussen werknemers en zelfstandigen zal worden verkleind. Dat is makkelijk gezegd want tegen de tijd dat de wet is aangevuld met “inbedding”, is zij al lang weer ergens anders werkzaam zoals haar voorganger Koolmees dat ook is.
Stroperig traject met valkuilen
Of het traject om het Burgerlijk Wetboek hierop aan te passen, dat is “inbedding” in de wet opnemen, de eindstreep gaat halen is zeer de vraag, al was het maar omdat een kabinet een beperkte houdbaarheid heeft. De ambitie, als je al over ambitie kunt spreken quod non, is om het handhavingsmoratorium op de Wet DBA per 1 januari 2025 op te heffen. Tenzij het kabinet eerder valt en die kans is bij dit kabinet altijd aanwezig want er zijn voldoende bananenschillen, zijn de eerstvolgende Tweede Kamer-verkiezingen in het voorjaar van 2025. Slechts één tegenslag in overleg met het parlement, de belangenorganisaties of problemen met een benodigde uitvoeringstoets en een afwijkende opvatting vanuit de rechtspraak en het volgende kabinet mag zich er vervolgens verder over buigen.
Welterusten
Je kunt rustig gaan slapen, met andere woorden je kunt rustig gaan inbedden. Welterusten.
Tom van Laar
P.S. Deze column is door een mens geschreven, zonder gebruik te maken van ChatGPT